Rechtvaardigheid is een kernbegrip in de Bijbel, verweven door het Oude en Nieuwe Testament. Het gaat niet alleen over het naleven van wetten of regels, maar over een leven dat overeenkomt met Gods wil.
Wat is rechtvaardigheid?
Rechtvaardigheid wordt in de Bijbel vaak geassocieerd met eerlijkheid, integriteit en gehoorzaamheid aan Gods wetten. In het Hebreeuws wordt het woord tsedakah gebruikt, wat “gerechtigheid” of “rechtvaardig handelen” betekent. In het Grieks wordt dikaiosune gebruikt, dat duidt op rechtvaardig zijn in denken en doen.
God Zelf wordt vaak beschreven als rechtvaardig. Psalm 11:7 zegt: “Want de HEERE is rechtvaardig, Hij heeft gerechtigheid lief; de oprechten zullen Zijn aangezicht aanschouwen.” Dit laat zien dat rechtvaardigheid niet alleen een menselijke eigenschap is, maar fundamenteel deel uitmaakt van Gods karakter.
Rechtvaardigheid in het Oude Testament
In het Oude Testament zien we rechtvaardigheid vaak in relatie tot het houden van Gods wetten. Abraham wordt bijvoorbeeld genoemd als “rechtvaardig” vanwege zijn geloof (Genesis 15:6). Hieruit blijkt dat rechtvaardigheid niet alleen gebaseerd is op werken, maar ook op een vertrouwend geloof in God.
De profeten spraken krachtig over het gebrek aan rechtvaardigheid in Israël. Ze benadrukten dat rechtvaardigheid niet beperkt is tot religieuze rituelen, maar zichtbaar moet zijn in sociale rechtvaardigheid, zorg voor armen en het verdedigen van de zwakken (Jesaja 1:17).
Rechtvaardigheid in het Nieuwe Testament
In het Nieuwe Testament wordt rechtvaardigheid herdefinieerd door Jezus Christus. In de Bergrede zei Jezus: “Zalig zijn zij die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden” (Mattheüs 5:6). Dit toont aan dat rechtvaardigheid niet alleen een externe daad is, maar een diep verlangen naar een rechtvaardig leven in overeenstemming met Gods wil.
Paulus benadrukt in zijn brieven dat rechtvaardigheid alleen mogelijk is door het geloof in Jezus Christus: “Want allen hebben gezondigd en missen de heerlijkheid van God, en worden om niet gerechtvaardigd door Zijn genade, door de verlossing in Christus Jezus” (Romeinen 3:23-24). Rechtvaardigheid is dus een gave van God, niet iets wat we kunnen verdienen.
Rechtvaardigheid als een gave van God
De Bijbel leert dat rechtvaardigheid begint met een relatie met God. Niemand kan uit eigen kracht rechtvaardig zijn. Zoals Paulus schrijft in Romeinen 3:10: “Er is niemand rechtvaardig, ook niet één.” Dit benadrukt dat rechtvaardigheid een geschenk is dat we ontvangen door geloof in Jezus Christus. Door Zijn offer aan het kruis wordt onze zonde vergeven en worden we rechtvaardig verklaard in Gods ogen.
Dit betekent echter niet dat rechtvaardigheid passief is. Het ontvangen van Gods rechtvaardigheid roept ons op om te leven volgens Zijn wil. Zoals Jakobus zegt: “Zo is ook het geloof als het geen werken heeft, in zichzelf dood” (Jakobus 2:17). Een rechtvaardig leven wordt zichtbaar in onze daden en keuzes.
Rechtvaardigheid in onze relaties
Rechtvaardigheid betekent ook eerlijkheid en gerechtigheid in onze relaties met anderen. Micha 6:8 geeft een duidelijke opdracht: “Hij heeft u bekendgemaakt, o mens, wat goed is. En wat vraagt de HEERE van u anders dan recht te doen, goedertierenheid lief te hebben en ootmoedig te wandelen met uw God?”
Praktisch betekent dit:
- Anderen eerlijk behandelen, zonder bedrog of misleiding.
- Recht doen aan de zwakken en kwetsbaren in onze samenleving.
- Onrechtvaardigheid bestrijden waar we die zien, zoals corruptie of discriminatie.
Een rechtvaardig persoon streeft naar vrede en harmonie, zoals Jezus ons leert in Mattheüs 5:9: “Zalig zijn de vredestichters, want zij zullen kinderen van God genoemd worden.”
De rol van genade in rechtvaardigheid
Hoewel we ons best doen om rechtvaardig te leven, blijven we mensen die fouten maken. Hierin ligt de hoop van het evangelie: Gods genade is voldoende. Als we struikelen, kunnen we naar God gaan in berouw, en Hij zal ons vergeven. 1 Johannes 1:9 verzekert ons: “Als wij onze zonden belijden, is Hij getrouw en rechtvaardig om ons de zonden te vergeven en ons te reinigen van alle ongerechtigheid.”
God als de ultieme Rechter
De Bijbel belooft dat rechtvaardigheid uiteindelijk volledig zal worden hersteld. God, de rechtvaardige Rechter, zal het laatste oordeel uitspreken. In Openbaring 20:12 lezen we: “En ik zag de doden, klein en groot, staan voor de troon, en de boeken werden geopend.” Dit laat zien dat ieder mens verantwoordelijk is voor zijn daden, maar ook dat God rechtvaardig zal oordelen.
De beloning voor rechtvaardigheid
Voor hen die rechtvaardig leven, is er een belofte van eeuwig leven. Jezus zegt in Mattheüs 25:46 over de rechtvaardigen: “En dezen zullen ingaan in het eeuwige leven.” Dit is niet gebaseerd op onze eigen verdiensten, maar op ons geloof en vertrouwen in Jezus Christus. Zijn offer maakt het mogelijk dat we voor God kunnen staan als rechtvaardigen.
Conclusie: Leven in Gods rechtvaardigheid
Rechtvaardigheid is een centrale waarde in het christelijke geloof. Het begint met het accepteren van Jezus Christus als onze Redder, die ons rechtvaardig maakt door Zijn offer. Vervolgens worden we geroepen om deze rechtvaardigheid te weerspiegelen in ons dagelijks leven door eerlijkheid, liefde en gerechtigheid.
Als we struikelen, biedt Gods genade ons een nieuwe kans. Rechtvaardigheid gaat niet alleen over naleving van regels, maar over een hart dat verlangt naar God en Zijn wil. Het einddoel is dat we, door Zijn genade, deel mogen uitmaken van Zijn eeuwige koninkrijk.
