De Tabernakel: Betekenis, Symboliek en Functie in de Bijbel

0
238
Afbeelding van de Bijbelse tabernakel, met het voorhof, het Heilige, het Heilige der Heiligen, omringd door Israëlische tenten in de woestijn.
Een gedetailleerde weergave van de tabernakel, het mobiele heiligdom van Israël, omgeven door het kamp van de Israëlieten in de woestijn.

De tabernakel is een van de meest intrigerende en betekenisvolle structuren in de Bijbel, specifiek in het Oude Testament. Het was niet alleen een plaats van aanbidding, maar ook een symbool van Gods aanwezigheid te midden van Zijn volk, Israël. Dit artikel neemt je mee in de betekenis, de opbouw, en de geestelijke rol van de tabernakel. We zullen de geschiedenis verkennen en hoe het ontwerp en de indeling van de tabernakel nauw verbonden zijn met het grotere plan van verlossing, zoals uitgewerkt in de Bijbel.

Wat is de Tabernakel?

De tabernakel was een verplaatsbare tent waarin de Israëlieten God aanbaden tijdens hun reis door de woestijn, vanaf hun bevrijding uit Egypte tot aan de vestiging in het beloofde land. Het woord “tabernakel” komt van het Latijnse tabernaculum, wat “tent” of “verblijf” betekent. In het Hebreeuws wordt het “Mishkan” genoemd, wat “verblijfplaats” betekent. Het idee van de tabernakel als Gods verblijfplaats is cruciaal, omdat het een teken was dat God letterlijk onder Zijn volk woonde.

De Opdracht van God om de Tabernakel te Bouwen

God gaf Mozes de opdracht om de tabernakel te bouwen tijdens hun verblijf op de berg Sinaï. Deze opdracht wordt uitvoerig beschreven in Exodus 25 tot en met 31. God specificeerde in detail hoe de tabernakel gebouwd moest worden, van de materialen die gebruikt moesten worden tot de precieze afmetingen van elk onderdeel. God zei tegen Mozes:

“En zij zullen Mij een heiligdom maken, zodat Ik in hun midden zal wonen” (Exodus 25:8, Statenvertaling).

De tabernakel was dus niet zomaar een bouwwerk; het was het heiligdom waar Gods aanwezigheid zich manifesteerde.

De Structuur van de Tabernakel

Het Voorhof

De tabernakel bestond uit drie belangrijke delen: het voorhof, het Heilige, en het Heilige der Heiligen. Het voorhof was het gebied rondom de tabernakel en was toegankelijk voor alle Israëlieten. Hier bevonden zich het brandofferaltaar en het koperen wasvat.

Het Brandofferaltaar

Dit altaar stond in het voorhof en was de plaats waar dierenoffers werden gebracht als verzoening voor zonden. Het was gemaakt van acaciahout en overtrokken met brons. Het brandofferaltaar symboliseerde de noodzaak van verzoening door bloedvergieten, een principe dat later vervuld zou worden in het offer van Jezus Christus.

Het Koperen Wasvat

Priesters moesten zich ritueel reinigen voordat ze het Heilige binnengingen. Dit wasvat stond in het voorhof en werd gebruikt om de handen en voeten van de priesters te wassen, wat de noodzaak van reinheid en heiligheid benadrukte.

Het Heilige

Dit was het eerste deel van de tabernakel dat de priesters binnengingen na hun rituele reiniging. Het Heilige was een rechthoekige ruimte die drie belangrijke voorwerpen bevatte: de kandelaar, de tafel met toonbroden, en het reukofferaltaar.

De Kandelaar (Menora)

De zevenarmige kandelaar stond aan de zuidkant van het Heilige en was de enige lichtbron in deze ruimte. Deze gouden kandelaar symboliseerde Gods eeuwige licht en aanwezigheid.

De Tafel met Toonbroden

Aan de noordkant van het Heilige stond een tafel waarop 12 broden lagen, die de 12 stammen van Israël vertegenwoordigden. De toonbroden symboliseerden de voortdurende voorziening van God voor Zijn volk.

Het Reukofferaltaar

Dit altaar stond direct voor het voorhangsel dat het Heilige scheidde van het Heilige der Heiligen. Hier werden geurende specerijen verbrand als een symbool van de gebeden van het volk die opstegen naar God.

Het Heilige der Heiligen

Het Heilige der Heiligen was het binnenste en heiligste gedeelte van de tabernakel. Alleen de hogepriester mocht deze ruimte betreden, en dat slechts één keer per jaar op de Grote Verzoendag (Yom Kippur), wanneer hij het bloed van een offer bracht voor de verzoening van de zonden van het volk.

De Ark van het Verbond

In het Heilige der Heiligen stond de Ark van het Verbond, een gouden kist die de stenen tafelen van de Wet, de staf van Aäron en een pot met manna bevatte. Bovenop de ark bevonden zich twee gouden cherubijnen die het verzoendeksel bedekten. Dit was de plaats waar God met Zijn volk communiceerde en waar de verzoening voor zonden plaatsvond door het bloed dat op het verzoendeksel werd gesprenkeld.

De Symboliek van de Tabernakel

De tabernakel was niet alleen een fysieke structuur, maar had een diepere geestelijke betekenis. Het was een schaduw van toekomstige gebeurtenissen, vooral van de verlossing door Jezus Christus. Elk onderdeel van de tabernakel wees vooruit naar Christus en Zijn offer aan het kruis.

Het Voorhof en Verzoening

De Israëlieten konden niet zomaar Gods tegenwoordigheid naderen. Ze moesten eerst offers brengen en zich reinigen, wat de noodzaak van verzoening en heiligheid onderstreepte. Dit principe wordt in het Nieuwe Testament vervuld door het offer van Jezus, die de ultieme verzoening voor de zonden van de mensheid bracht (Hebreeën 9:11-14).

Het Heilige der Heiligen en Gods Tegenwoordigheid

Het voorhangsel dat het Heilige scheidde van het Heilige der Heiligen symboliseerde de scheiding tussen God en de mens als gevolg van de zonde. Bij de dood van Jezus werd dit voorhangsel van boven naar beneden gescheurd (Mattheüs 27:51), wat symboliseert dat de scheiding tussen God en de mens is weggenomen door het offer van Christus.

De Relevantie van de Tabernakel voor Vandaag

Hoewel de tabernakel een oud Israëlisch heiligdom was, blijft de symboliek ervan relevant voor christenen vandaag de dag. Het herinnert ons eraan dat God heilig is en dat mensen Hem niet kunnen naderen zonder verzoening. Dankzij Jezus Christus hebben we nu echter vrije toegang tot God. In Hebreeën 4:16 wordt ons gezegd:

“Laat ons dan met vrijmoedigheid naderen tot de troon der genade, opdat wij barmhartigheid mogen verkrijgen en genade vinden om geholpen te worden ter bekwamer tijd.”

Christenen geloven dat Jezus de tabernakel vervulde door Zijn leven, dood, en opstanding, waardoor Hij de ultieme “weg” naar Gods tegenwoordigheid is geworden (Johannes 14:6).

Conclusie

De tabernakel was veel meer dan een tent waar de Israëlieten God aanbaden; het was een symbool van Gods aanwezigheid, heiligheid, en de weg naar verlossing. Elk aspect van de tabernakel wees vooruit naar Christus, die de volledige vervulling was van alles wat de tabernakel symboliseerde. Voor gelovigen vandaag biedt de studie van de tabernakel niet alleen een beter begrip van Gods heiligheid, maar ook van Zijn liefdevolle plan om de mensheid te verlossen.